Termomodernizacja budynku to proces polegający na wprowadzaniu zmian w celu zwiększenia jego efektywności energetycznej i zmniejszenia zużycia energii. Obejmuje ona szereg działań, takich jak izolacja termiczna ścian, wymiana okien i drzwi na bardziej energooszczędne modele, modernizacja systemów grzewczych, a także zastosowanie odnawialnych źródeł energii, jak panele słoneczne czy pompy ciepła. Ma ona kluczowe znaczenie w kontekście zmniejszania emisji gazów cieplarnianych, poprawy komfortu mieszkańców, a także redukcji kosztów ogrzewania.

Termomodernizacja budynku – nowoczesne technologie
Materiały izolacyjne
Używa się zaawansowanych materiałów, takich jak pianki poliuretanowe, aerogele, czy płyty z wełny mineralnej o wysokiej gęstości. Te materiały zapewniają lepszą izolacyjność termiczną przy mniejszej grubości niż tradycyjne materiały.
Pianki poliuretanowe (PUR/PIR): Są lekkie, mogą być stosowane w formie płyt lub natrysku bezpośrednio na powierzchnie. Szczególnie efektywne w izolacji dachów, poddaszy, a także w miejscach o ograniczonej przestrzeni, gdzie maksymalizacja efektywności izolacyjnej przy minimalnej grubości materiału jest kluczowa.
Aerogele: Materiały o bardzo niskiej gęstości i wyjątkowych właściwościach izolacyjnych. Ich struktura składa się w 90-99% z powietrza, co sprawia, że są jednymi z najlepszych izolacyjnych materiałów na rynku. Ze względu na wysoką cenę, aerogele są często używane w specjalistycznych zastosowaniach, takich jak izolacja przemysłowa.
Panele próżniowe (VIP – Vacuum Insulated Panels): Zawierają rdzeń izolacyjny, który jest hermetycznie zamknięty w próżni. Dzięki temu ich współczynnik przewodzenia ciepła jest znacznie niższy niż standardowych materiałów izolacyjnych. Panele próżniowe są idealne do zastosowań, gdzie przestrzeń jest ograniczona, ale wymagana jest wysoka efektywność izolacyjna. Ich główną wadą jest wysoka cena i podatność na uszkodzenia.
Płyty z polistyrenu ekstrudowanego (XPS): To mocna, sztywna pianka, która oferuje doskonałą izolację termiczną i wilgocioodporność. Jest powszechnie stosowany w izolacji fundamentów, dachów płaskich i ścian zewnętrznych.

Okna energooszczędne
Okna z potrójnymi szybami, wypełnione gazem argonowym lub kryptonowym, oferują znacznie lepszą izolację termiczną niż standardowe podwójne szyby.
Oto kilka ważnych cech, które należy wziąć pod uwagę przy wyborze okien energooszczędnych:
Współczynnik przenikania ciepła (U): Jest to miara ilości ciepła, która przenika przez okno. Im niższa wartość współczynnika U, tym lepsza izolacyjność cieplna okna. W Polsce, dla nowych budynków, rekomendowane są okna o współczynniku U nie wyższym niż 1,1 W/(m²K).
Rodzaj szyb i ich ilość: Okna dwu- lub trzyszybowe: większa ilość szyb oznacza lepszą izolacyjność. Przestrzenie między szybami są wypełniane gazami szlachetnymi (np. argonem), które zmniejszają przewodnictwo cieplne. Powłoki niskoemisyjne: specjalne powłoki na szybach mogą odbijać ciepło do wnętrza pomieszczenia, zwiększając efektywność cieplną.
Ramki okienne: Materiał ram okiennych ma duże znaczenie. Ramy wykonane z PCV, drewna lub aluminium z przegrodą termiczną zapewniają dobre właściwości izolacyjne. Drewniane ramy są naturalnym izolatorem, ale wymagają regularnej konserwacji.
Uszczelnienie: Dobre uszczelnienie okien jest kluczowe dla zapobiegania przeciekaniu powietrza. Uszczelnienia powinny być trwałe i odporne na zmiany temperatury i wilgotności.
Przepuszczalność światła i transmisja cieplna: Ważne jest, aby okna zapewniały odpowiednią ilość światła naturalnego, jednocześnie ograniczając nadmierny przepływ ciepła.
Pompy ciepła
Urządzenia te wykorzystują energię z otoczenia (powietrza, wody lub gruntu) do ogrzewania lub chłodzenia budynków. Są znacznie bardziej efektywne energetycznie niż tradycyjne systemy grzewcze. Więcej informacji w innym naszym artykule: POMPY CIEPŁA- PODSTAWOWE INFORMACJE

Systemy fotowoltaiczne i solarne
Panele słoneczne, zarówno fotowoltaiczne (do wytwarzania energii elektrycznej), jak i kolektory słoneczne (do ogrzewania wody), wykorzystuje się do redukcji zużycia tradycyjnych źródeł energii.
Panele fotowoltaiczne to zaawansowane technologicznie systemy, które przekształcają energię słoneczną bezpośrednio w energię elektryczną poprzez efekt fotowoltaiczny. Kluczowym elementem paneli są ogniwa fotowoltaiczne, zazwyczaj wykonane z krzemu, które wytwarzają prąd elektryczny w odpowiedzi na światło słoneczne. Montaż paneli fotowoltaicznych na dachach budynków jest popularnym rozwiązaniem. Mogą być one również instalowane na wolnostojących konstrukcjach, na fasadach budynków lub w innych odpowiednich miejscach. Panele fotowoltaiczne mogą być częścią systemów podłączonych do sieci (on-grid) lub autonomicznych (off-grid). Systemy on-grid pozwalają na sprzedaż nadwyżki energii do sieci publicznej, natomiast systemy off-grid często wykorzystują baterie do magazynowania energii na potrzeby budynku.
Kolektory słoneczne to urządzenia służące do wykorzystania energii słonecznej do ogrzewania wody. Są to zazwyczaj płaskie panele zawierające system rur lub kanałów, przez które przepływa woda lub inny płyn przekazujący ciepło. Energię słoneczną pochłaniające absorbery w kolektorach podgrzewają płyn, który następnie przekazuje ciepło do wody w zasobniku. Istnieją różne typy kolektorów słonecznych, w tym kolektory płaskie i próżniowe. Kolektory próżniowe są bardziej wydajne w chłodniejszych warunkach klimatycznych.
Systemy Zarządzania Budynkiem (BMS)
Te zaawansowane systemy umożliwiające centralne zarządzanie kluczowymi systemami. Systemami takimi jak oświetlenie, ogrzewanie, wentylacja, klimatyzacja i bezpieczeństwo, co przekłada się na łatwiejszą koordynację i efektywniejsze zarządzanie zasobami. Ich zdolność do automatyzacji procesów, opiera się na analizie różnych czynników, w tym obecności osób w pomieszczeniach i warunkach zewnętrznych. BMS efektywnie zbierają i analizują dane z sensorów i systemów w budynku. Umożliwiaja identyfikację obszarów do poprawy efektywności energetycznej i szybkie reagowanie na problemy. Zdalne sterowanie i dostęp do systemów zarządzania budynkiem są szczególnie korzystne dla zarządców nieruchomości, umożliwiając efektywne zarządzanie wieloma obiektami.

Możliwość integracji BMS z innymi systemami budynkowymi, takimi jak kontrola dostępu czy systemy przeciwpożarowe, zapewnia kompleksowe zarządzanie i bezpieczeństwo. Dodatkowo, systemy te wspierają zrównoważony rozwój poprzez optymalizację zużycia energii i monitorowanie wpływu budynku na środowisko. Ich skalowalność i elastyczność pozwalają na dostosowanie do potrzeb różnych typów budynków, od małych biur po duże kompleksy komercyjne. Czyni je to uniwersalnym rozwiązaniem w nowoczesnym zarządzaniu nieruchomościami.
Energooszczędne oświetlenie
Używanie diod LED i innych energooszczędnych źródeł światła zmniejsza zużycie energii na oświetlenie. Technologie energooszczędnego oświetlenia obejmują przede wszystkim żarówki LED (Light Emitting Diode), które są znacznie bardziej efektywne energetycznie w porównaniu do tradycyjnych żarówek żarnikowych lub świetlówek. Żarówki LED charakteryzują się długą żywotnością, co oznacza rzadszą potrzebę wymiany i mniejsze odpady. Są również bardziej wytrzymałe i odporne na uderzenia oraz wibracje.
Inną formą energooszczędnego oświetlenia są świetlówki kompaktowe (CFL – Compact Fluorescent Lamp), które również zużywają znacznie mniej energii niż tradycyjne żarówki żarnikowe. Jednakże zawierają one niewielkie ilości rtęci, co wymaga odpowiedniej utylizacji po zużyciu.

Podsumowanie
Te technologie, łącząc innowacyjność z efektywnością energetyczną, stanowią kluczowe elementy nowoczesnej termomodernizacji budynku, zmierzającej do zrównoważonego rozwoju i redukcji śladu węglowego budynków. Pamiętaj, że kluczowe jest holistyczne podejście do termomodernizacji. Obejmuje to nie tylko wybór odpowiednich materiałów, ale także ich prawidłowy montaż i zintegrowanie z całościowym planem modernizacji budynku. Dobrze zaprojektowana i przeprowadzona termomodernizacja może znacząco zmniejszyć zapotrzebowanie budynku na energię. Dzięki temu przyczyniając się do oszczędności i redukcji emisji szkodliwych gazów. Poprzez integrację innowacji, właściciele budynków mogą nie tylko znacznie obniżyć koszty ogrzewania i zużycia energii, ale również przyczynić się do redukcji emisji gazów cieplarnianych.
Termomodernizacja budynku, wspierana przez różnorodne programy finansowania, otwiera nowe możliwości dla właścicieli nieruchomości. Program TERMO w Polsce oferuje wsparcie finansowe dla termomodernizacji, remontów oraz instalacji odnawialnych źródeł energii (OZE). W ramach programu dostępne są premie termomodernizacyjne, dodatkowe wsparcie dla budynków wielkopłytowych oraz premie za projekty związane z OZE. Program jest finansowany przez Fundusz Termomodernizacji i Remontów (FTiR) oraz w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności. Do wsparcia kwalifikują się różne podmioty, w tym gminy i spółdzielnie mieszkaniowe. Szczegółowe warunki i procesy aplikacyjne są dostępne na stronie programu. Więcej informacji pod linkiem: Wspieranie termomodernizacji, remontów i OZE
Dzięki holistycznemu podejściu, które uwzględnia wszystkie aspekty budynku, termomodernizacja jest nie tylko inwestycją w przyszłość, ale również niezbędnym elementem budowania zrównoważonej przyszłości.
Zachęcamy do zapoznania się z innymi tekstami w dziale Ciekawostki oraz naszymi celami i ideami. Jak również do wsparcia Fundacji Utopia darowizną, by kolejne teksty dotyczyły naszych autorskich, wielkich projektów.