Niniejszy tekst jest krótkim poradnikiem, jak założyć fundację bez działalności gospodarczej krok po kroku. Napisany jest na podstawie własnych doświadczeń, nabytych podczas powstawania Fundacji Utopia. Jak również wiedzy nabytej z ustaw oraz porad i przemyśleń specjalistów. Należy jednak pamiętać, że każda Fundacja jest inna i wymaga indywidualnego podejścia.
Sam poradnik jest aktualny na dzień jego powstania – wrzesień 2023 r. Dlatego należy traktować go wyłącznie jako drogowskaz i potwierdzić informacje w nim zawarte również w innych źródłach (o ile to możliwe, w ustawach).
Krok 1: Forma prawna
Nim założysz fundację, zastanów się, czy taka forma prawna jest najbardziej optymalnym rozwiązaniem. Jeśli chcesz robić biznes, załóż działalność gospodarczą. Niektórzy przekonują, że fundacja jest wygodniejsza i bardziej elastyczna niż spółka z o.o.. Początkowo tak może być, ale z czasem staje się kulą u nogi. Fundacją nie budujesz swojej marki, ani swojego majątku. Fundacja nie służy do czerpania zysków, tylko do działalności społecznej. Fundacja to kapitał przeznaczony dla dobra innych, dla czynienia świata lepszym.
Alternatywą dla fundacji, gdy koniecznie chce się prowadzić działalność gospodarczą, jest przedsiębiorstwo społeczne (np spółdzielnia socjalna lub spółka non-profit).
Warto zastanowić się, czy realizacja pomysłu wymaga majątku czy kluczowym elementem są ludzie? Jeśli ludzie, to czy do realizacji celu niezbędna jest piramidalna struktura przywództwa czy lepiej sprawdzi się płaska struktura, w której wszyscy są sobie równi i podejmują decyzje przez dyskusje i głosowania. W tym drugim przypadku lepiej znaleźć 15 takich osób i stworzyć stowarzyszenie.
Krok 2: Statut
Kiedy mowa o tworzeniu Fundacji, doradza się, aby zacząć od Aktu założycielskiego, My sugerujemy, aby zacząć od Statutu.
Najważniejszą kwestią w Statucie są cele. To im należy poświęcić najwięcej czasu. Ująć je krótko, precyzyjnie i zrozumiale. Warto mieć na uwadze, że o ile umożliwiona zostanie modyfikacja statutu, to cele i sposoby ich realizacji można dopracowywać i rozwijać. Często mniej znaczy więcej – więcej skupienia uwagi na tym, co kluczowe.
Należy pamiętać, że cele, muszą być zgodne z „podstawowymi interesami Rzeczypospolitej Polskiej*” oraz być „społecznie lub gospodarczo użyteczne*”. Zdefiniowanie celów oraz sposobów ich osiągania należy ująć w taki sposób, aby wpisać się w strefę zadań publicznych (zgodnie z Ustawą o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, Art. 4.1) oraz Rozdział 4 Art. 17. Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Pozwoli to zoptymalizować podatki poprzez korzystanie ze zwolnień przedmiotowych w podatku CIT. Dzięki temu zrobimy więcej i szybciej.
Następne o czym musimy zdecydować, to struktura organizacji. Jedynym wymogiem ustawy jest posiadanie Zarządu. Tyle wystarczy na początek. Wraz z rozwojem Organizacji, strukturę można rozwijać wedle potrzeb. W Statucie należy określić wielkość Zarządu. Dobra praktyką jest, aby Zarząd był kolegialny – nieparzysta ilość członków pomaga uniknąć blokad decyzyjnych. Wskazane jest, aby zdefiniować sposób wyboru Organu oraz jego kompetencje. Można wskazać skład pierwszego zarządu.
Dla bezpieczeństwa trwania organizacji winno się ustalić zasady działania w sytuacjach kryzysowych, np. niemożności pełnienia funkcji. W Statucie należy ująć sposób i zakres zmiany statutu. Pozwoli to na uzasadnione, a niekiedy konieczne, modyfikacje.
*zgodnie z ustawą o fundacjach: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19840210097/U/D19840097Lj.pdf
Obowiązkowe zapisy w Statucie
Zgodnie z Ustawą, statut fundacji musi zawierać: nazwę i siedzibę (miasto), majątek (fundusz założycielski) oraz sposób jego pozyskiwania, cele fundacji oraz sposób ich realizacji, strukturę władz i sposób reprezentowania.
Zalecamy, aby wziąć pod uwagę, że Ustawa o fundacji ma 6 stron. Byłoby wielką nadgorliwością tworzenie Statutu dłuższego niż ustawa.
Krok 3: Akt założycielski
Fundację zakłada Fundator lub Fundatorzy, przeznaczając pewien majątek na realizację wskazanych celów. Najczęściej są to pieniądze, ale mogą to być również papiery wartościowe, rzeczy ruchome i nieruchome oddane na własność fundacji (art. 3 ust. 2-3, Ustawy o fundacjach).
W Ustawie nie zdefiniowano minimalnej kwoty funduszu założycielskiego, która nie będzie prowadzić działalności gospodarczej. Przyjmuje się, że minimalna kwota to 500 zł.
Oświadczenie woli o ustanowieniu fundacji powinno być złożone w formie aktu notarialnego.
Przygotowanie aktu notarialnego wymaga umówienia się do notariusza. Zgodnie z wykazem stawek podanych w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej opłata za akt założycielski z funduszem założycielskim do 3000 zł to 100 zł netto (123 zł z VAT). Dodatkowy wypis 6 zł netto od strony. Nie jest to drogie i nie jest to intratne zlecenie dla notariusza. Oznacza to, że może być problem z terminem lub notariusz będzie poszukiwał sposobu na zwiększenie opłacalności swojej pracy. Niektórzy proponują usługi doradcze przy „ulepszaniu” statutu lub zwyczajnie zawyżają stawkę. W naszym przypadku rekordzista zażądał siedmiokrotnie więcej niż ustawowa taksa notarialna.
Akt założycielski przygotowuje notariusz. Zadaniem założycieli jest znalezienie właściwego, przesłanie mu statutu, podanie danych osobowych fundatorów oraz podpisanie aktu, w jego obecności.
Cele w statucie i akcie muszą być identyczne, inaczej sąd odrzuci wniosek o rejestrację.
Czas przygotowania dokumentu to kwestia około 3 dni.
Jest to dodatkowy koszt Fundatorów, nie można go ująć w kosztach fundacji ani pomniejszyć fundusz założycielski o niego.
Krok 4: Założenie poczty elektronicznej
Załóż adres e-mail. Wcześniej nie był potrzebny. Będzie potrzebny do KRS. Adres będzie widoczny w publicznej bazie danych, dlatego dobrze przemyśl jego wybór. Dobrym rozwiązaniem jest gmail od Google, który wraz z adresem mailowym zapewnia nam legalny dostęp do wielu przydatnych narzędzi (arkusz kalkulacyjny, edytor dokumentów tekstowych, przestrzeń dyskowa w chmurze), a po rejestracji organizacji pozwala korzystać z dodatkowych usług dla non-profit. Dużą zaletą są też zaawansowane filtry antyspamowe. KRS to otwarta baza. Jak tylko fundacja się tam znajdzie, to trafi do baz firm w internecie. Następnego dnia dostaniesz maila z atrakcyjną ofertą zakupienia bazy mailingowej tysięcy przedsiębiorstw z podziałem na kategorie. Też tam jesteś.
To dobry moment, by przypomnieć całemu zespołowi podstawy bezpieczeństwa w internecie (dobre hasła, aktualizacje, dobre zabezpieczenia, ostrożność w klikaniu, 2FA). System jest na tyle bezpieczny, na ile słaby jest jego najsłabszy element. Dbając o pieniądze osób, które nam zaufały, należy być zdrowo nieufnym.
Krok 5: Adres organizacji
W statucie wymagane jest podanie wyłącznie miejscowości, w której znajduje się siedziba. Rejestracja w KRS wymaga podania adresu korespondencyjnego oraz miejsca przechowywania dokumentacji księgowej.
Istnieje sporo możliwości rozwiązania tej kwestii. Może to być adres domowy członka zarządu, fundatora lub dobrej duszy gotowej wspomóc w ten sposób organizację. Trzeba jednak dokładnie sprawdzić aspekty prawne tego działania. Zwłaszcza, nie wymaga to zgody wspólnoty lub nie rzutuje na kwalifikację nieruchomości, co może wpłynąć na wysokość rachunków. Innym rozwiązaniem jest wirtualne biuro. Wiele z nich, prócz ofert dla młodych przedsiębiorstw, ma również oferty dla organizacji non-profit. Otrzymanie adresu lub siedziby od miasta, przed posiadaniem wpisu do KRS, jest praktycznie niemożliwe. Można jednak zyskać adres od innej organizacji społecznej – niektóre specjalizują się w tym i jest to w obszarze ich celów statutowych. Inne mogą się zgodzić w ramach nieodpłatnej przysługi. Podobne wsparcie można otrzymać od lokalnego domu kultury, klubu osiedlowego czy nawet prywatnego przedsiębiorstwa. Niezależnie od formy, niezbędnym elementem jest umowa o użyczeniu lokalu lub adresu. Tego wymaga prawo, to chroni nas i podmiot użyczający.
Fundacji Utopia, swój adres użycza Fundacja RC z Gdańska. Za drobną opłatą prócz adresu otrzymujemy usługi zbliżone do wirtualnego biura (informacja o listach, skan listów, możliwość korzystania z sali spotkań, możliwość umieszczenia wizytówki organizacji na stronie). Dla młodej organizacji, stawiającej na wykorzystanie nowoczesnych środków komunikacji, takie rozwiązanie jest najbardziej optymalne. Pozwala to zrobić więcej, w krótszym czasie i przy minimalnym nakładzie finansowym.
Krok 6: Rejestracja w KRS
Kolejnym krokiem jest złożenie wniosku rejestracyjnego do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS). Sama czynność nie zajmuje zbyt wiele czasu, więcej zajmuje przygotowanie wszystkich załączników.
Wniosek można złożyć poprzez stronę: https://prs.ms.gov.pl/krs. W formularzu uzupełniamy dane, takie jak:
– sąd, do którego składany jest wniosek (adresy KRS: https://arch-bip.ms.gov.pl/pl/rejestry-i-ewidencje/krajowy-rejestr-sadowy/adresy/),
– nazwę fundacji, siedzibę i adres,
– minister właściwy ze względu na cele fundacji (lista ministerstw: https://www.gov.pl/web/gov/ministerstwa),
– wskazujemy czas na jaki otwieramy fundację,
– czy zgłaszamy działalność gospodarczą,
– datę sporządzenia statutu,
– cele fundacji,
– rodzaj organu zarządzającego fundacją, sposób reprezentacji fundacji oraz dane osób wchodzących w skład organu reprezentacji.
Na zakończenie pozostaje załączyć dokumenty (lista poniżej), podpisać profilem zaufanym przez wszystkich członków organu zarządzającego oraz dokonać przelewu. Opłata sądowa przy rejestracji bez zgłaszania działalności gospodarczej to 250 zł. Zapłata wykonana poprzez Portal Rejestrów Sądowych (po kliknięciu „opłacenie wniosku”) kosztuje dodatkowo 0,60 zł.
Tak jak w przypadku aktu założycielskiego, jest to koszt fundatorów i nie można nim pomniejszyć funduszu założycielskiego.
Po przesłaniu wniosku elektronicznym systemem, trzeba wysłać również papierowe egzemplarze załączonych dokumentów. Czas oczekiwania na decyzje jest uzależniony od poprawności przygotowanego wniosku i dokumentów. Zgodnie z Art. 20a. 1. (Ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym) “wniosek o wpis sąd rejestrowy rozpoznaje nie później niż w terminie 7 dni od daty jego wpływu do sądu”. W rzeczywistości może to trwać nawet kilka miesięcy. W przypadku Fundacji Utopia decyzja zapadła po zaledwie 4 dniach.
Lista dokumentów do wniosku do KRS
- Statut fundacji
- Akt założycielski (akt notarialny o ustanowieniu fundacji)
- Uchwała fundatorów w sprawie przyjęcia statutu
- Uchwała fundatorów w sprawie wyboru członków zarządu
- Oświadczenie o wyborze ministra właściwego ds. fundacji
- Oświadczenie o adresie do doręczeń członków zarządu
Krok 7: Rejestracja domeny
Domena to adres strony Fundacji, jej internetowa wizytówka. Trzeba wybrać dobry adres; nazwę organizacji lub element charakterystyczny. Jednocześnie przemyśleć, a nawet przetestować, czy domena dobrze brzmi, czy wpada w ucho, czy łatwo ją zapamiętać. Niekiedy coś dobrze wygląda na papierze, ale budzi dziwne skojarzenia, wymaga kilkukrotnego powtórzenia lub przeliterowania. Istotna jest też oryginalność i prostota pozycjonowania.
Rejestracja jest tania, odnowienie po roku dużo droższe. Nie ma potrzeby wybierać domeny polskiej (.pl), zagranicznej (np .eu) oraz globalnej (np .org czy .com). Koszty po roku będą uciążliwe, a więcej domen nie dostarczy większego ruchu. W Polsce najczęściej odwiedzane są strony z domeną .pl. Org można wybrać, gdy organizacja ma zasięg międzynarodowy. Silniej od .org rozpoznawalna jest końcówka .com, ale jest ona dla organizacji komercyjnych, co może być mylące, a w efekcie niekorzystne dla organizacji nieprowadzącej działalności gospodarczej. Dlatego najlepiej zdecydować się na pl.
Wraz z domeną najlepiej wykupić hosting, czyli miejsce na serwerze, gdzie będzie mieszkać strona i większość lub wszystkie pliki. Najlepszym wyborem na początek jest mniejszy dostawca o dobrej opinii na rynku. Największy gracze nawet oferty basic mają drogie i ponad potrzeby nowego NGO. W wyborze najlepiej kierować się rozsądkiem i dobrać parametry do spodziewanego ruchu. Czyli wybrać opcję minimum, a potem przejść na wyższy plan (w tą stronę nigdy nie ma problemu). Cena ma znaczenie, zwłaszcza cena w kolejnych latach!
Wykupienie domeny i hostingu po rejestracji w KRS upoważnia do wzięcia faktury na fundację.
Krok 8: CRBR
CRBR – Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych, potocznie Cerber. Tu trzeba zgłosić osoby decyzyjne, mające wpływ na obrót majątkiem fundacji, czyli między innymi fundatorów i członków zarządu. Nic to nie kosztuje, jest proste, można to zrobić online i zajmuje kilka minut. Niedopełnienie obowiązku może skutkować karą do miliona zł.
Link do rejestru: https://www.podatki.gov.pl/crbr/
Bez Cerbera daleko się nie zajedzie, bo jest on wymagany do założenia konta bankowego oraz wszystkiego, co w jakikolwiek sposób ma styczność z pieniędzmi (włącznie z różnymi formami pozyskiwania wpłat od darczyńców).
Krok 9: założenie konta bankowego
Pozornie jeden z łatwiejszych punktów – klik i jest. W rzeczywistości warto dobrze rozważyć potrzeby i sposoby wykorzystania konta. Młoda organizacja musi liczyć każdą złotówkę, a koszty obsługi konta, nawet określanego jako konto dla NGO lub non-profit, może być bardzo wysoki. To na co należy zwrócić uwagę to:
– koszt otwarcia i prowadzenia,
– koszty przelewów (w przypadku darmowych, upewnić się, że dla wszystkich),
– koszt wydania i prowadzenia karty (pierwszej i kolejnych),
– wpłaty i wypłaty w bankomatach (które sieci, czy krajowe i zagraniczne),
– koszt otwarcia rachunków pomocniczych (niekiedy niezbędnych przy grantach, dotacjach i zbieraniu darowizn w imieniu konkretnych osób),
– zakres obsługi elektronicznej oraz bezpośredniej (placówki stacjonarne),
– opinie o działaniu aplikacji,
– obsługa walut obcych,
– sposób otwarcia,
– oferta stała czy promocyjna,
Trzeba też odróżnić dwie formy przedstawiania kosztów. Na stronie, gdzie zamieszczona jest ładna, kolorowa, czytelna i nieprecyzyjna reklama oraz w regulaminie, gdzie na kilkudziesięciu stronach opisane są szczegóły oraz definicje. To co na stronie jest darmowe, w regulaminie okazuje się ofertą promocyjną lub usługą obarczoną kilkoma ograniczeniami (co w praktyce czyni ją płatną). Można śmiało powiedzieć, że nie ma konta idealnego. Za to kilka banków proponuje rachunki dla non-profit z wysokimi opłatami, za wszystko! Otwieranie konta całkowicie online, to również mit; nawet jeśli fundacja posiada jednoosobową reprezentację, to do oddziału trzeba będzie się pofatygować całym zarządem.
Krok 10: Księgowość
Fundacja, mimo braku działalności gospodarczej (w omawianym przypadku), musi prowadzić księgowość i rejestrować wszystkie zdarzenia gospodarcze tak jak przedsiębiorstwo. Ustawodawca dopuszcza dwie metody; pełną księgowość (jak w przypadku spółek z o.o.) lub uproszczoną. Drugie rozwiązanie wymaga zgłoszenia w ciągu 30 dni od dnia rejestracji.
Uproszczona ewidencja nie jest tym samym co “łatwa księgowość” (to byłby oksymoron). Trzeba do tego skrupulatności, czasu i zdobycia pewnej wiedzy. Można to zrobić samemu, zwłaszcza w przypadku małej organizacji. Wielką zaletą jest brak obowiązku sporządzania corocznego sprawozdania finansowego – co dla księgowych jest jak dodatkowy miesiąc pracy (i tyle też kosztuje). Wadami: cena, pewne ograniczenia w możliwości rozwoju (do 100.000 przychodu), problemy z otrzymaniem dotacji, brak możliwości otworzenia działalności czy starania się o status OPP (Organizacji Pożytku Publicznego – w tym tego 1,5% podatku).
Pełna księgowość
Pełną księgowość również można prowadzić samemu, potrzeba tylko dużo więcej skrupulatności, dużo więcej czasu i bardzo dużo wiedzy. Na koniec okazuje się, że gdzie dwóch księgowych, tam trzy opinie.
Problemem jaki stwarza robienie tego samemu, to wybór dobrego programu księgowego o przystępnej cenie. Większość narzędzi online jest przystosowana dla JDG – Jednoosobowa Działalność Gospodarcza albo jest droga lub bardzo droga i skomplikowana. Należy zwrócić szczególną uwagę na wsparcie dla NGO. W szczególności na edytowalność planu kont lub dobrze skonstruowany plan kont dla NGO.
Pełna księgowość dopuszcza ewidencję kosztów na kontach zespołu 4 (według rodzajów, np. amortyzacja, usługi obce czy wynagrodzenia), kontach zespołu 5 (według typów działalności, czyli odpłatna, nieodpłatna, pozostała działalność statutowa) lub rozszerzoną (równocześnie na 4 i 5). Czwórki pozwolą nam wiedzieć, czy nie jesteśmy zbyt rozrzutni w określonym aspekcie, np paliwa. Piątki, ile kosztował nas konkretny projekt (co na przykład pozwala kontrolować, czy działalność odpłatna nie zmieniła się w gospodarczą).
Jest jeszcze jedna, kluczowa kwestia tego wyboru. Ustawa o rachunkowości pozwala wybrać metodę sporządzania rachunku zysków i strat. W wariancie porównawczym (z czwórek), kalkulacyjnym (z piątek), lub jednym z nich, w przypadku ewidencji rozszerzonej. Tyle, że na 159 stronie tejże ustawy znajdujemy zał. nr 6, o zakresie informacji wykazywanych w sprawozdaniu, jaki jest wymagany od fundacji. Zgodnie z nim, rachunek zysków i strat wymaga podziału na typy działalności. Dlatego 4 i 5 to najlepszy wybór, 5 to akceptowalny wybór, same 4 to błąd, który o sobie przypomni przy sporządzaniu sprawozdania finansowego.
Link do Ustawy o Rachunkowości: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19941210591/U/D19940591Lj.pdf
Może pomoc biura księgowego?
Jak widać, to skomplikowane – dlatego łatwiej skorzystać z pomocy biura księgowego. To jednak spory koszt w budżecie młodej organizacji. Nie jest łatwo znaleźć biuro, które podejmie się tego za mniej niż 250 zł miesięcznie, nawet jeśli nikogo nie zatrudniamy i nie generujemy żadnych dokumentów. Wybierając takie rozwiązanie trzeba też wybadać, jakie doświadczenie w księgowości fundacji mają pracownicy wybranego biura. Księgowość spółek oraz fundacji znacząco się różni. Polska posiada bardzo skomplikowane prawo, którego interpretacja dość często opiera się na analizie wyroków sądowych. Błędy księgowe w rachunkowości spółek znacznie łatwiej odkręcić niż w przypadku fundacji. Niekiedy drobna pomyłka może skutkować wejściem w działalność lub koniecznością zwrotu dotacji – co w dalszych konsekwencjach może być końcem organizacji.
Trzeba też wiedzieć, że kilkuosobowe biura mają niekiedy po kilkudziesięciu klientów pod swoimi skrzydłami. Mają dzięki temu dużą wiedzę praktyczną, są na bieżąco i szybko przyswajają zmiany. Jednocześnie nie są w stanie spamiętać wszystkich klientów, zwłaszcza tych mniejszych. Jeśli nie jesteśmy kluczowym klientem biura, to jego pracownicy nigdy nie będą znać naszej organizacji jak my. Rutyna, która może zgubić, może zgubić dwukrotnie szybciej, gdy przeskakuje się organizacji for-profit na non-profit.
Krok 11: NIP-8
Pierwsze złożenie (zgłoszenie identyfikujące) formularza NIP-8 musi zostać dokonane w ciągu 21 dni od rejestracji w KRS. W formularzu, oprócz podstawowych danych, należy podać:
- kto będzie zajmował się księgowością,
- wszystkie rachunki bankowe,
- czy fundacja jest płatnikiem składek ZUS (jest, jeśli zatrudnia)
Nie jest to trudne, można się również wspomóc Internetem, gdzie można znaleźć szczegółowe omówienie formularza. Wypełniony NIP-8 w wersji papierowej należy wysłać do odpowiedniego względem siedziby urzędu skarbowego.
Podsumowanie
Założenie fundacji jest skomplikowane. Najlepiej podchodzi się do tego zadaniowo, realizując plan krok po kroku. Jeśli wypełnienie formularza lub przeczytanie ustawy o Fundacjach okazuje się zbyt trudne, można skorzystać z pomocy specjalistów. Jedną z możliwości jest uzyskanie wsparcia od innych fundacji. Wiele udostępnia takie usługi w ramach darmowych porad prawnych.
Podsumowując koszty na start: fundusz założycielski 500 zł, notariusz 123 zł (bez odpisów), KRS 250,60 zł. Razem 873,6 zł.
Wysokość funduszu może budzić wątpliwości, bo sam program księgowy na rok to 560,88 zł – czyli więcej niż jest w kasie. Fundacja Utopia na start, wliczając adres biura, domenę i hosting, wydała 697,78 zł.
Na zakończenie ostatnia cenna wskazówka, a raczej dylemat założycielski. Fundusz założycielski nie jest darowizną i fundatorzy nie mogą go w żaden sposób ująć w zeznaniu podatkowym. Darowizna przekazywana na cele pożytku publicznego, czyli na poprawnie sformułowane cele statutowe (o czym było w kroku 2) pozwala pomniejszyć podatek. Osoba fizyczna może odliczyć do 6% rocznego dochodu, a osoba prawna do 10%.
Dylemat polega na tym, że korzyści mogą nie rekompensować zagrożeń. Niekiedy nie ma potrzeby pomniejszać swoich podatków, bo bardziej się już nie da. Przy małych kwotach wpływ na podatek jest nieznaczny. Trzeba za to pamiętać, że przychód z darowizn musi być przez fundację właściwie wydany, aby nie podlegał opodatkowaniu. Kwota minimalna nie jest też nigdzie doprecyzowana i sąd rejestrowy może uznać, że za 500 zł można było wystartować 10 lat temu, ale nie teraz. Wtedy nie tylko wymusi to powiększenie funduszu, ale ponowne opłacenie notariusza i opłaty do KRS.
Zachęcamy do zapoznania się z innymi tekstami w dziale Ciekawostki oraz naszymi Ideami. Jak również do wsparcia Fundacji Utopia Darowizną. Każda forma forma wsparcia i każda złotówka ma znaczenie. Twoja darowizna to wkład w lepszą przyszłość. Pomóż nam w działaniu.